logo

Opieka nad zwierzętami gospodarskimi w okresie zimowym

Niskie temperatury i niekorzystne warunki atmosferyczne występujące w miesiącach zimowych, stanowią duże wyzwanie dla zdrowia zwierząt domowych i gospodarczych. W tym trudnym czasie, rolnicy są zobowiązani do zapewnienia im odpowiednich warunków bytowych chroniących przed wyziębieniem.
 

Zwierzęta narażone na niższe temperatury, potrzebują dodatkowych porcji żywności wraz z minerałami i witaminami. Nie można również zapomnieć o regularnych dostawach świeżej i czystej wody, która nie powinna być lodowata.
 
ilustracja
 

Zima to okres, w którym zwierzęta są zmuszone do mniejszej aktywności fizycznej. Sprawia to, że częściej są one rozdrażnione, zdezorientowane i niespokojne. Może to być przyczyną częstszych wypadków z ich udziałem. By nie dopuścić do takich sytuacji, należy zapewnić zwierzętom możliwie największą swobodę, chociażby poprzez regularne wyprowadzanie ich na świeże powietrze.
 

W okresie zimowym należy zwrócić szczególną uwagę na stan pomieszczeń, w których będą przebywać zwierzęta gospodarskie. Przede wszystkim, muszą one posiadać odpowiednią temperaturę oraz właściwą cyrkulację powietrza. Istotną kwestią jest również stan ściółki wyścielającej podłoża. Musi być ona przede wszystkim sucha i regularnie wymieniana.
 

Podobnie jak w przypadku ludzi, zwierzęta wystawione na krótszy czas przebywania na słońcu, wykazują gorsze samopoczucie. Niewielkie nasłonecznienie podczas krótkich, zimowych dni, ma negatywny wpływ m.in. na nośność kur. By zminimalizować tę niedogodność, rolnicy mogą wykorzystywać metody sztucznego naświetlania, w długości oraz natężeniu właściwym do gatunku i wieku poszczególnych zwierząt hodowlanych.
 

W zimie nie możemy zapominać o psach. Nasi najlepsi przyjaciele, o ile nie przebywają z nami w domu, powinny zamieszkiwać w odpowiednio przygotowanej budzie. Schronienia te powinny stać na podwyższeniach, być ocieplone (najlepiej styropianem), szczelne oraz wyłożone słomą, sianem, by umożliwić psom jak najlepszą ochronę przed niekorzystnymi temperaturami. Dobrą praktyką jest również przymocowanie przy wejściu do budy zasłony z grubego materiału. Właściciele psów powinni też przemyśleć, czy w trakcie największych mrozów nie zabrać swoich pupili do ogrzewanych pomieszczeń (choćby kotłowni czy sieni).
 
ilustracja2
 

Warto też przypomnieć, że skrajnie nieodpowiedzialnym zachowaniem, jest uwiązanie psa na mrozie na metalowym łańcuchu. Metal może przymarznąć do ciała zwierzęcia sprawiając mu cierpienie. Jeżeli czworonóg musi być uwiązany, to najlepiej by przebywał w tym stanie jaki najkrócej na lekkiej i długiej lince.
 

Ze względu na fakt, iż praca przy hodowli zwierząt w gospodarstwie ma charakter ciągły ( gospodarz każdego dnia bez względu na porę roku musi wykonywać pracę związaną z obsługą zwierząt), występuje duże ryzyko wypadku z ich udziałem. Z danych KRUS wynika, że rocznie około 2 000 osób doznaje urazu podczas pracy ze zwierzętami, a kilka traci życie. Obsługując zwierzęta powinnyśmy przestrzegać kilku podstawowych zasad:
 

  • uprzedzaj zwierzęta głosem, gdy się zbliżasz;
  • nie wchodź między zwierzęta bez ostrzeżenia, a jeśli wchodzisz między zwierzęta, oswajaj je dotykiem;
  • nie podchodź bez ostrzeżenia do zwierząt od tyłu;
  • nie pracuj ze zwierzętami po spożyciu alkoholu;
  • nie pozwalaj na bezmyślne drażnienie zwierząt i znęcanie się nad nimi;
  • zachowaj szczególną ostrożność podczas pracy ze zwierzętami silnymi, np. ogierami i karmiącymi matkami, końmi młodymi lub po dłuższym okresie bezczynności;
  • do wyprowadzania zwierząt na pastwisko używaj gładkich (pozbawionych węzłów), mocnych linek, powrozów lub łańcuchów; nie okręcaj ich wokół dłoni;
  • aby nie pokaleczyć siebie i zwierzęcia, nie używaj łańcuchów naprawianych prowizorycznie, np. związanych drutem;
  • do transportu zwierząt używaj przystosowanych do tego celu przyczep,
  • myj starannie ręce przed pracą i po jej zakończeniu;
  • dbaj o czystość pomieszczeń inwentarskich, co najmniej dwa razy do roku, wczesną wiosną i jesienią, gruntownie je oczyszczaj, maluj i odkażaj wapnem;
  • używaj właściwej odzieży roboczej.
     

Należy zwrócić uwagę, że obsługa zwierząt wiąże się również z ryzykiem chorób odzwierzęcych, którymi można się zarazić poprzez kontakt ze skażonym nawozem, wodą, ziemią, paszą, śliną. Do tych chorób zaliczamy m.in: boreliozę, tężec, gruźlicę, toksoplazmozę. To jedne z najczęściej rozpoznawalnych chorób u ludzi.
 

W celu zapobiegania i profilaktyce chorób odzwierzęcych należy podkreślić, że zachowania ludzi odgrywają niezwykle ważną rolę, dlatego też należy przestrzegać kilku ważnych zasad:
 

  • nie dotykaj ust i oczu nieumytymi rękami;
  • nie jedz brudnymi rękami;
  • nie używaj w domu naczyń służących do pojenia zwierząt;
  • pamiętaj, że chore zwierzę (i produkty pochodzące od niego) może zarazić nie tylko pozostałe zwierzęta, ale i człowieka.
     

Każdy rolnik powinien być świadomy negatywnych aspektów, które niosą dla zwierząt gospodarskich miesiące zimowe, a znajomość zachowań oraz zaspokojenie ich potrzeb bytowych ograniczają ryzyko niebezpiecznych zdarzeń i chorób.
 

Agnieszka Seńko
PT KRUS Brzozów

Źródła:

  1. https://www.gospodarz.pl/aktualnosci/artykuly-porady-analizy/jak-zadbac-o-zwierzeta-gospodarskie-zima.html
  2. https://rok-w-gospodarstwie.pl/zima/odpowiednia-troska-o-zwierzeta-hodowlane-w-trakcie-zimy/
  3. https://viva.org.pl/zwierzeta-zima/
  4. https://www.krus.gov.pl/fileadmin/moje_dokumenty/obrazki/broszury/Bezpieczna_obsluga_zwierzat_prev.pdf