o gminie

Sołectwo Buków

Sołtys: P. Jan Siudyła - tel. 13 439 42 54

Skład Rady Sołeckiej:

• Adamczak Bogusław
• Konieczny Paweł Stanisław
• Stączek Robert
• Szałajko Robert
• Wójcik Helena

Najmniejsza miejscowość gminy Haczów, położona wzdłuż drogi nr 887 relacji Krosno-Brzozów. Od zachodu graniczy z Trześniowem, a od wschodu z Jasionowem. Jej powierzchnia to niespełna 219 ha, zamieszkałych przez 353 osoby.

Pierwsza wzmianka o Bukowie, dotycząca zmiany granic z Jasionowem, pochodzi z 1445 roku. Panorama Bukowa jest charakterystyczna dla krajobrazu kultury rolno-osadniczej. Tworzą ją drzewa oraz porastające niewielkie wzgórza, pola uprawne, łąki, pastwiska, zabudowania i przydrożne kapliczki. Warto tutaj zwrócić uwagę na stojącą w pobliżu wielowiekowego dębu kamienną fi gurę przydrożną w kształcie słupa, zwieńczoną latarnią, postawioną w 1856 roku. W pobliżu znajduje się także przydrożny drewniany krzyż z kapliczką szafkową i rzeźbą Ukrzyżowanego.

Sołectwo Haczów

Sołtys: P. Ryszard Błaż - tel. 13 439 12 39

Skład Rady Sołeckiej:

• Bienia Bernadetta Wiesława
• Dąbrowski Michał
• Kaczkowski Robert
• Krzysik Wojciech
• Matusz Edward s. Stanisława
• Rajchel Lesław
• Sieniawski Zbigniew s. Tadeusza
• Szmyd Robert Stanisław s. Zbigniewa
• Zawojski Zygfryd
• Ziemiański Leszek Stanisław

To największa miejscowość, a zarazem siedziba gminy Haczów. Na powierzchni 2675 ha zamieszkuje 3218 osoby. Na przełomie czerwca i lipca 2012 roku obchodziliśmy 650-lecie jej istnienia.

Znajduje się tutaj zabytkowy zespół dworsko-parkowy, w skład którego wchodzi barokowy dwór z XVII w. przebudowany w II połowie XVIII wieku, ofi cyna dworska z XVIII wieku, kaplica datowana około 1820 roku oraz XIX-wieczna oranżeria i brama wjazdowa. W parku otaczającym zespół dworski rośnie około 550 drzew i skupisk krzewów, z przewagą gatunków drzew liściastych, takich jak: lipa, dąb, jesion, klon, grab, brzoza, topola, kasztanowiec i wiąz, ale można znaleźć tu także świerk, sosnę i modrzew.

Sołectwo Jabłonica Polska

Sołtys: P. Robert Jerzy Szafraniec

Skład Rady Sołeckiej:

• Józefczyk Andrzej
• Józefczyk Zbigniew Józef
• Majcher Sławomir Andrzej
• Mrozek Adam Franciszek
• Najbar Jacek Marek
• Pająk Andrzej Paweł
• Zając Mariusz

Wieś położona w północno-zachodniej części gminy Haczów. Jej powierzchnia wynosi 848 ha. Przez miejscowość przepływa potok Jabłonka, który uchodzi do rzeki Wisłok. Od północy i wschodu otoczona jest kompleksem leśnym z rezerwatem cisów „Kretówki”. Według stanu na koniec czerwca 2019 roku miejscowość liczyła 1098 mieszkańców.

Pierwsze wzmianki o miejscowości znajdują się w dokumentach i zapiskach sądów sanockich pochodzących z XV wieku, jednak niewątpliwie miejscowość istniała już wcześniej. Przymiotnik Polska zyskała w 1848 roku dla podkreślenia etnicznego składu wsi oraz odróżnienia od Jabłonicy koło Jasła oraz Jabłonicy Ruskiej nad Sanem.

Charakterystycznym dla Jabłonicy Polskiej miejscem jest dawna cerkiew grekokatolicka pw. świętych Kosmy i Damiana, wzniesiona w XVIII wieku, od 1946 roku użytkowana jako kościół rzymskokatolicki pw. Zwiastowania NMP.

Istnienie drewnianej cerkwi prawosławnej w Jabłonicy Polskiej było wzmiankowane już w XV wieku, jednak nie wiadomo nic bliższego nt. wyglądu i dalszych losów tego obiektu. Jest prawdopodobne, że cerkiew ta została spalona przez Tatarów, którzy w wieku XVII zniszczyli pobliski Brzozów, Haczów i Trześniów. Jednak już w II poł. XVIII wieku opisy wizytacji dekanatu dukielskiego informują o istnieniu "od dawna" cerkwi greckokatolickiej, drewnianej, obitej gontem, bogato wewnątrz dekorowanej, lecz będącej w złym stanie technicznym (zwłaszcza chór i główny ołtarz). Ówczesny opis świątyni mówi też o o istnieniu w niej dwóch ikon – Chrystusa Zbawiciela i Matki Bożej, i dwóch bocznych ołtarzy – Matki Bożej i św. Michała Archistratega. W 1786 inny opis, pochodzący z czasów inwentaryzacji dokonywanej na rozkaz cesarza Józefa II informuje już o czterech ołtarzach i o wolnostojącej dzwonnicy z dwoma dzwonami. Dokument ten chwali zamiar hrabiny Marianny Załuskiej, pragnącej ufundować nową cerkiew, co sugeruje, że obiekt wcześniejszy musiał nadal być w kiepskim stanie.

Nie jest ustalone, kiedy w Jabłonicy ostatecznie stanęła nowa, murowana cerkiew, podawane są daty 1791 lub 1802, co może wynikać z przedłużania się prac konstrukcyjnych. Dopiero w 1817 został wykończony jej ikonostas, a w 1850 na wieży zawieszono zegar. W 1875 cerkiew przeszła remont dachu, zaś w końcu stulecia przeszła poważny remont, w czasie którego została powiększona. Również w roku 1935 dokonano zmian w konstrukcji obiektu, przedłużając nawę i łącząc ją z dzwonnicą. Cerkiew należała do dekanatu rymanowskiego Administracji Apostolskiej Łemkowszczyzny.

Po 1947 i Akcji Wisła cerkiew przejęli katolicy obrządku łacińskiego, którzy usunęli z wnętrza ikonostas i dokonali innych zmian we wnętrzu obiektu, dostosowując go do wymogów liturgii rzymskokatolickiej. W 1959 obiekt został wyremontowany, a dwa lata później – przemalowany. Zmieniono również dotychczasowy płaski sufit na beczkowy. W 1967 kościół otrzymał nowy przedsionek, a rok później – organy.

Dawna cerkiew w Jabłonicy Polskiej jest jednonawowa, z wyodrębnionym przedsionkiem i prezbiterium. Po ostatniej przebudowie posiada dwie wieże – sygnaturkę nad nawą oraz wznoszącą się od zachodu, zwieńczoną cebulastą kopułą dzwonnicę nad wejściem do świątyni. Jest murowana, z dobudowaną od strony prezbiterium zakrystią.

Sołectwo Jasionów

Sołtys: P. Lucjan Smoleń - tel. 697 981 115

Skład Rady Sołeckiej:

• Bąk Wiesław s. Mieczysława
• Bogaczewicz Rafał
• Hędrzak Grzegorz Tadeusz
• Kasprzycki Sławomir
• Najdecki Stanisław Jan
• Smoleń Dorota
• Wójcik Emil Kazimierz

Wieś oddalona o około 7 km od Haczowa. Jej powierzchnia wynosi 626 ha. Według stanu na koniec czerwca 2019 roku liczy 1402 mieszkańców.

Charakterystycznym obiektem dla miejscowości jest dzwonnica, która została wybudowana w drugiej połowie XIX wieku, zastępując wcześniejszą – drewnianą. Pierwotnie mieściła się w obwodzie ogrodzenia placu kościelnego, pełniąc równocześnie funkcję bramy (stąd jej forma). Zbudowany w 1810 roku drewniany kościół pw. św. Katarzyny, położony na niewielkim wzniesieniu, został na początku lat 80. przeniesiony do Zmiennicy (po wybudowaniu nowej świątyni w 1956 roku nie był użytkowany). Wraz z kościołem przeniesiono płytę nagrobną A.D.E. Wzdowskiego z 1539 roku. W dawnym kościele w Jasionowie użyta była jako stopień ołtarza głównego. W Zmiennicy ułożona jest na placu przykościelnym. Jest to najstarsza zachowana płyta nagrobna w regionie brzozowskim.

Urządzenie wnętrza częściowo zostało przeniesione z dawnego kościoła. Na uwagę zasługuje późnogotycka chrzcielnica z XV/XVI wieku, kamienna, ośmioboczna – z bogatą dekoracją heraldyczną, złożoną z 12 herbów.

W otoczeniu krajobrazowego parku z pierwszej połowy XIX wieku usytuowany jest murowany dwór z cegły, wzniesiony zapewne w pierwszej połowie XIX wieku, niegdyś własność Truskolaskich i Dzieduszyckich. Na północ od dworu usytuowany jest drewniany spichlerz folwarczny z I połowy XIX wieku, konstrukcji zrębowej.

Sołectwo Malinówka

Sołtys: P. Roman Kielar - tel. 13 439 19 09

Skład Rady Sołeckiej:

• Białas Robert Adam
• Józefczyk Edward s. Stanisława
• Klamut Józef
• Kmetko Janusz Andrzej
• Kuźnar Ryszard
• Rachwał Tadeusz
• Śnieżek Lesław

Powierzchnia miejscowości wynosi 804 ha. Na jej obszarze zameldowanych jest 1030 osób. Malinówka położona jest pomiędzy dwoma pasmami zalesionych wzniesień. Na północnym zachodzie znajduje się słynny rezerwat cisów o powierzchni ponad 4 ha. To jedno z największych skupisk cisa w kraju, liczące ponad 1000 okazów. Historia miejscowości nieodłącznie związana jest ze śmiercią w 1946 roku słynnego Antoniego Żubryda – dowódcy oddziału partyzantki antykomunistycznej oraz jego małżonki – Janiny. Zostali oni zamordowani w Malinówce przez towarzysza broni – Jerzego Vaulina na zlecenie UB podczas próby przedostania się do Austrii.

Rezerwat "CISY"

Utworzony został w roku 1957, na obszarze 4,02 ha, we wsi Malinówka w gminie Haczów, w powiecie brzozowskim. Położony jest w kompleksie leśnym porastającym południową krawędź Pogórza Dynowskiego. Znajduje się na południowym stoku wzniesienia opadającego w kierunku wsi, wysokości bezwzględne wahają się pomiędzy 300 a 360 m n.p.m.

Jest największym skupiskiem dobrze zachowanych drzewostanów cisowych w województwie podkarpackim i jednym z największych w Karpatach. Naliczono tu aż 952 egzemplarze cisa (inwentaryzacja 1997 r.). Spotyka się zarówno egzemplarze cisów w formie krzewiastej, jak i drzewiastej. Najbardziej okazały na południowym stoku ma 18 metrów wysokości, a jego pierśnica wynosi 45 cm. Najstarsze mają około 80 lat. Cisy z Malinówki obficie kwitną i tworzą nasiona.

Chronione stanowiska otacza zróżnicowany wiekowo i gatunkowo las wyżynny z drzewostanem mieszanym z przewagą sosny zwyczajnej i jodły pospolitej, z domieszką dębu, buka, grabu i jarzębu (przeciętny wiek 90–120 lat). Na obszarze rośnie kilka okazałych dębów i grabów o charakterze pomnikowym.

We florze rezerwatu odnotowano 122 gatunki roślin: 21 drzew, 12 krzewów i 89 roślin. W poszyciu powszechna jest trzmielina, leszczyna i bez czarny, a w runie najliczniejszy niecierpek pospolity, jeżyna gruczołowata, zawilec gajowy i gajowiec żółty. Z roślin objętych ochroną gatunkową wymienić też należy: kopytnika pospolitego, kruszynę pospolitą, marzankę wonną, pierwiosnka wyniosłego i lekarskiego. Ciekawostką jest obecność we florze dwóch gatunków submediterrańskich: wilczomlecza migdałolistnego i przytulii wiosennej.

Zaobserwowano na terenie kompleksu leśnego jelenie, sarny, dziki i lisy. Do najliczniejszych ssaków zaliczyć można kunę leśną, tchórza, zająca, jeża, kreta i nietoperze. Z ptaków zaobserwowano m.in. jastrzębia, krogulca, pustułkę, dzięcioła zielonego, zaganiacza, ziębę, wilgę, kruka, drozda obrożnego i orzechówkę. Gady reprezentuje żmija zygzakowata, padalec, jaszczurka zwinka i żyworodna, płazy zaś: ropucha pospolita, żaba trawna i salamandra plamista.

Sołectwo Trześniów

Sołtys P. Maciej Wojtuń

Skład Rady Sołeckiej:

• Boczar Halina
• Buczek Krystyna Marta
• Buczek Stanisław
• Głąb Karol
• Kaczor Jan s. Tadeusza
• Kołodziej Wojciech
• Wojtoń Stanisław

Miejscowość przy trasie Krosno-Brzozów, granicząca od strony wschodniej z Haczowem. Powierzchnia miejscowości wynosi 995 ha. Według stanu na koniec czerwca 2019 roku liczyła 1163 mieszkańców.

Wieś została założona w XIV wieku. Trześniów był królewszczyzną, już od 1424 roku jego dobra były dzierżawione przez możną szlachtę, m.in. przez Radwanów, Kmitów i Tarłów.

Zespół dworski w Trześniowie - XIX w.

Zespół dworski został wybudowany w pierwszej połowie XIX wieku przez Rafała Kołłątaja – brata Hugona. W jego skład wchodzą:

drewniany dwór

z 1860r.na kamiennym podmurowaniu, pokryty gontem, konstrukcji zrębowej z trzema gankami, ściany obite gontem w tzw. rybią łuskę i spichlerz z I połowy XIX wieku. W 1996 roku dwór został częściowo zniszczony przez pożar. W 1997 roku został wstępnie zabezpieczony. zrekonstruowany i odrestaurowany.

oficyna (rządcówka)

• czas powstania 1875-1899 r.,

drewniany spichlerz

• czas powstania 1800-1825 r.

murowana owczarnia

• czas powstania 1800-1850 r., obecnie przekształcona na stajnię;

park krajobrazowy

z II poł. XVIII w., w którego wschodniej części ulokowane były dwa stawy. W parku m.in. rośnie okazały platan.

Po II wojnie światowej obiekty dworskie były użytkowane przez Państwowe Gospodarstwo Rolne. Obecnie znajdują się w rękach prywatnych i są zamieszkałe. Właściciele prowadzą gospodarstwo agroturystyczne oraz naukę jazdy konnej.

Kościół w Trześniowie

Nowy, murowany kościół pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa wybudowano w latach 1879-1899 według projektu projektu Jana Sasa-Zubrzyckiego, w stylu neogotyckim. Samodzielną parafi ę utworzył w 1913 roku biskup św. Józef Sebastian Pelczar. Obecnie Trześniów jest siedzibą parafi i, należącej do dekanatu Jaćmierz w archidiecezji przemyskiej.

Najcenniejszym zabytkiem sztuki w kościele jest obraz z Chrystusem Boleściwym z końca XV wieku.

Sołectwo Wzdów

Sołtys: P. Andrzej Gromek - tel. 13 439 30 41

Skład Rady Sołeckiej:

• Knurek Andrzej s. Romana
• Marański Bogusław
• Mazur Daniel
• Nowicka Małgorzata
• Rokita Alina
• Sokołowski Zbigniew Jan
• Żebracki Daniel Artur

Druga pod względem zajmowanej powierzchni miejscowość w gminie Haczów. Na obszarze 1005 ha zamieszkuje 963 mieszkańców.

W ofi cjalnych dokumentach nazwa miejscowości pojawia się na przełomie XIV i XV wieku. Początkowo była własnością rodziny Wzdowskich (herbu Szreniawa), w XVIII wieku przeszła na własność Ostaszewskich. Okazały pałac zbudowany w pierwszej połowie XIX wieku, obecną formę zyskał dzięki projektowi i przebudowie Adama Ostoi Ostaszewskiego – człowieka o bardzo rozległych zainteresowaniach, uczonego, artystę, naukowca i wynalazcę, zwanego nieraz „Leonardem ze Wzdowa”. Pałac stoi w otoczeniu ogrodu krajobrazowego.

W latach 1953-2003 mieścił się tutaj, cieszący się sporą renomą, Małopolski Uniwersytet Ludowy, jednak zły stan budynku i związane z tym względy ekonomiczne zadecydowały o przeniesieniu siedziby uniwersytetu do Woli Sękowej. Pałac obecnie znajduje się w rękach prywatnych.